غروب یک روز پاییزی بود. روز پرکاری را پشت سر گذاشته بودم و سوار بر تاکسی عازم منزل بودم تا غذایی بخورم و استراحتی کنم. از صبح فرصت نکرده بودم که یک لقمه نان بخورم. در بین راه موبایلم زنگ می خورد و خانمی از آنسوی خط می پرسد که آیا پناهنده شدن در ارمنستان برای بهایی ها خوب است. پرسیدم آیا شما پیرو آیین بهایی هستید، گفت نه برای فامیلمان میپرسم. گفتم ایشان ارمنستان هستند، پاسخ داد خیر الان در ایران هستند. توصیه کردم برای پناهنده شدن بهتر است بروند ترکیه چون روند پناهندگی در ارمنستان پیچیده و طولانی است. خانم پشت خطی گفت آخه ترکیه امنیت و آرامش ارمنستان رو نداره. گفتم مگر در ایران برای فامیل شما امنیت و آسایش وجود دارد که پاسخ داد خب هرچی باشه ایران کشور ما است. پرسیدم یعنی فامیل شما در ایران تحت تعقیب یا فراری نیست که پاسخ منفی بود. با خستگی حاصل از کار اون روز دیگه داشت حوصله ام از دست آن خانم سر میرفت. گفتم خانم لابد فامیل شما بهایی نیست و برای پناهندگی میخواهد دین خود را عوض کند، پاسخ داد بله درست حدس زدید.
متاسفانه امثال این خانم کم نیستند که چنین حرفهایی را مطرح می کنند. بنظر من دین یک باور و اعتقاد قلبی است و نمیدانم چطور ممکن است آدم بتواند برای بدست اوردن پناهندگی یا هرچیز دیگر باور قلبی خود را تغییر بدهد و باز نمیدانم که آیا اصلن امکان پذیر است که یک شیعه به آیین بهایی بگراید یا نه ولی باید خدمت عزیزانی که پرسشهایی شبیه به سئوالات آن خانم را مطرح می کنند، چند نکته را یادآور شوم:
- برخلاف تصور خیلی از افراد تغییر دین و آیین موجب قبولی درخواست پناهندگی نیست. دلیلش هم بنظر من خیلی ساده است. اگر شما براستی دین خود را تغییر داده اید، چه نیازی است که این موضوع را با دیگران درمیان بگذارید تا دچار درسر و زحمت بشوید. میتوانید باورتان را در قلب خود نکه دارید.
- چه در ترکیه و چه در ارمنستان یا دیگر کشورهای همسایه روند پناهندگی سالها بطول می انجامد و متقاضی پناهندگی اگر پشتوانه مالی نداشته باشد باید سالها گرسنگی، دربدری و شاید کارتن خوابی را تحمل کند. بر اساس تجربه شخصی بگویم که اکثر افراد فاقد پشتوانه مالی در نیمه راه پشیمان می شوند و آروزی بازگشت به شرایط زندگی در کشور وطن را می نمایند که اگر امکان بازگشتی باشد.
- وقتی شما درخواست پناهندگی میدهید یا به اصطلاح پناهجو می شوید، تعداد زیادی از گروهها و سازمان تلاش می کنند از شما سوء استفاده کنند. مطمئن باشید آنها کمکی به شما نخواهند کرد. همکاری با این سازمانها تنها باعث میشود که پلهای پشت سر شما خراب بشود و بازگشت احتمالی شما به وطن دشوارتر.
- سازمانهایی که با دریافت پول برای شما مدارکی تهیه می کنند مبنی بر تغییر دین، در واقع شما را سر کار می گذارند. اینگونه کاغذها کمکی به شما نخواهد کرد.